Od kiedy liczyć odsetki za opóźnienie w zapłacie zachowku?
Wyobraźmy sobie sytuację w której Tomek domaga się od Krystyny zapłaty zachowku w kwocie 156.000,00 zł. Najpierw wysyła do Krystyny wezwanie do zapłaty tej kwoty wyznaczając jej 14 dni na uregulowanie żądania. Termin ten upływa w dniu 18 marca 2020 roku. Z uwagi na brak reakcji Tomek składa w dniu 29 maja 2020 roku pozew do sądu. Żąda w nim zasądzenia kwoty 156.000,00 zł wraz z odsetkami za opóźnienie w zapłacie od dnia 19 marca 2020 roku. Opinia biegłego została sporządzona we wrześniu 2022 roku i doręczona Krystynie 13 października 2022 roku Bazując na opinii biegłego sąd zasądził w wyroku wydanym w dniu 24 listopada 2023 roku od Krystyny na rzecz Tomka 150.000,00 zł. Wyrok uprawomocnił się 19 stycznia 2024 roku, a Krystyna 23 stycznia 2024 roku dokonywała zapłaty na rzecz Tomka.
W orzecznictwie powstały rozbieżności dotyczące tego od kiedy można naliczać odsetki od tego typu roszczenia. Przyjęcie konkretnego poglądu jest istotne i to nie tylko z punktu widzenia teorii. Ma istotny wymiar praktyczny. Bazując na naszym przykładzie:
a) Pogląd 1 – zgodnie z którym wymagalność roszczenia powstaje w chwili ustalonej w wezwaniu do zapłaty, ewentualnie – w razie wniesienia powództwa bez wcześniejszego wezwania – od chwili doręczenia odpisu pozwu pozwanemu – Tomkowi w dniu 23 stycznia 2024 roku przysługuje dodatkowo kwota 50.686,03 zł
odsetek
b) Pogląd 2 – termin, od którego zobowiązany z tytułu zachowku popadł w stan opóźnienia – warunkujący zasądzenie odsetek ustawowych – należy ustalić indywidualnie z uwzględnieniem okoliczności danej sprawy. O stanie opóźnienia można mówić wówczas, gdy zobowiązany znał już wszystkie obiektywnie istniejące okoliczności pozwalające mu racjonalnie ocenić zasadność i wysokość zgłoszonego roszczenia z tytułu zachowku. Uznając, że w niniejszym wypadku było to doręczenie opinii biegłego – Tomkowi w dniu 23 stycznia 2024 roku przysługuje dodatkowo kwota 22.967,47 zł odsetek
c) Pogląd 3 – odsetki powinny być naliczane dopiero od daty wyrokowania w sprawie – Tomkowi w dniu 23 stycznia 2024 roku przysługuje dodatkowo kwota 2.773,97 zł odsetek
W zależności od przyjętego przez sąd zapatrywania Tomkowi zasądzone mogą być odsetki o wartości od 2.773,97 zł do 50.686,03 zł. Warto przekonywać sąd do zasadności jednego z przytoczonych stanowisk. Nie jest to jedynie rozrywka intelektualna, ale także realna korzyść ekonomiczna Klienta.
